KOTY I PTAKI

Kurs COAPE - 3, pyt.1.
Temat:
Poproś jak największą ilość właścicieli kotów wychodzących na zewnątrz o zapisywanie rodzaju i gatunku przynoszonych przez koty ofiar, prze okres co najmniej dwóch tygodni. Przedyskutuj wyniki swoich odkryć w odniesieniu do możliwego wpływu drapieżnictwa tych kotów na faunę na danym terenie.



Koty i ptaki.

Wstęp
Kot jako drapieżnik poluje na dziko żyjące gatunki małych ssaków, ptaki, ryby, owady, rzadziej gady i płazy. Jednak o ile kot łapiący myszy jest symbolem pozytywnym, o tyle kot polujący na ptaki już nie. Spór pomiędzy przeciwnikami kotów, skupiającymi obrońców ptaków a pro-kocimi badaczami jest gorący i wciąż nierozwiązany. W literaturze, Internecie, czasopismach można znaleźć zarówno głosy zrzucające na koty odpowiedzialność za malejące populacje niektórych gatunków ptaków, jak i badania stwierdzające znikomy wpływ kotów na liczebność ptaków (P.Naville, 2013).
Mariusz Błoński w swoim opracowaniu Miejski kot - poważne zagrożenie dla ptaków, opublikowanym na stronach kilku portali internetowych (M. Błoński, 2013) zwraca uwagę, że mimo, iż ostrożne obserwacje wskazują, że pojedynczy wychodzący kot w mieście łowi przeciętnie trzy ptaki rocznie, to ze względu na liczebność kotów na małej przestrzeni ich wpływ grupowy na populacje ptaków może być znaczący.
Zagrożenie ze strony kotów należy rozważać w szerszej perspektywie. Może to zilustrować przykład Falklandów (L. Keslinka-Nawrot). Tereny te są zamieszkiwane przez gatunki napływowe: owce, króliki, szczury i koty oraz rodzime myszy i właśnie ptaki, których populacja zmniejsza się. Badania przeprowadzone przez naukowców wykazały, że ptaki stanowią jedynie 1/5 diety kotów. Pozostała część to myszy i szczury. Zważywszy, że na wyspie jest ok. 2 miliony par pertelków, a kotów 160, nie są one wstanie unicestwić nawet 1 procenta populacji ptaków. Ich usunięcie z wyspy miałoby wręcz odwrotne od zamierzonych skutki – pozwoliłoby na zwiększenie populacji gryzoni, spośród których szczury stanowią obecnie porównywalne lub nawet większe zagrożenie dla ptaków niż same koty.
Jeśli więc regulować liczebność kotów, czy na wyspie na środku oceanu, czy też w mieście trzeba wziąć pod uwagę ich wzajemne korelacje nie tylko z jednym gatunkiem, ale wzajemne sieci powiązań pomiędzy wszystkimi, występującymi na danym terenie przedstawicielami fauny. Czy korzyść z powodu zwiększonej liczby ptaków skompensuje szkody związane z również zwiększoną liczbą gryzoni?
Analiza wpływu kotów na populacje innych gatunków zwierząt nie jest prosta. W swoich badaniach oprałam się na wynikach obserwacji wolontariuszek Fundacji Koty Katowic dotyczących przynoszących zdobyczy przez dwie kotki wychodzące: Pixi i Didi, a także sondy przeprowadzonej na stronach bloga: kociki-abigail.blogspot.com, w której wzięło udział ponad 30 osób posiadających koty.

I. Koty Katowic
Pixi i Didi, urodziły się w maju 2008 roku, wysterylizowane zostały rok później. Ich terytorium to Katowice, ul. Adamskiego 14 - 18 oraz ulica Gawliny (Zdjęcie 1). Koty wychodziły w różnych godzinach; zostało to uwzględnione w tabeli (Tabela 1). Generalnie kotki nie mają zbyt wielu możliwości polowania nocą (w czasie dni obserwacji tylko raz koty spędziły na zewnątrz całą noc).


Zdj. 1. Mapa terenu polowań kotek Pixi i Didi (źródło: maps.google.pl)

Koty polują w rejonie miejskim, z zabudową wysoką (bloki czteropiętrowe), garażową i występującym na obszarze śmietnikiem. Oprócz tego pomiędzy blokami są tereny zielone: głównie trawniki, drzewa, nasadzeniami roślin iglastych i innych, oraz duża iloścć żywopłotów, gdzie zazwyczaj stołują się wrócble, sikorki i inne ptaki. Głównie poluje Pixi; Didi jest bezzębna i odbiera ofiarę od siostry, przynosi na balkon.


Tabela 1. Wyjścia kotów i przynoszone ofiary
DATA
GODZINY WYJŚCIA

OFIARA

17.06
500 – 900
1615 – 2100
wróbel żywy, udało się odratować
gołąb nieżywy, prawdopodobnie potrącony przez samochód
18.06
600 – 1200

1600 – 2100
mała sroka, żywa, udało się odratować, niestety nie latała
żywa mysz – została wypuszczona,
wieczorem przyniesiona martwa, prawdopodobnie ta sama
19.06
5.30 – 11.00
1500 – 2200
martwy młody gołąb
nic nie przyniosły
20.06
5.00 – 10.30
nieżywy wróbel
21.06
6.00 – 12.00
16.00 – całą noc
dwie myszy nieżywe
mała myszka nieżywa
22.06
Zamknięte cały dzień w domu – całodzienny wyjazd

-----------------------
23.06
500 – 11.00
16.15 – 2200
nic nie przyniosły
żywy mały gołąb, udało się odratować
24.06
6.00 – 12.30
16.30 – 21.30
mały szpak – udało się odratować
nic nie przyniosły
25.06
5.30 – 13.00
nic nie przyniosły
26.06
6.00 – 14.00
17.00 – 22.00
nic nie przyniosły
nic nie przyniosły
27.06
800 – 2115
mała mysz nieżywa
28.06
5.00 – 9.00
15.00 – 21.00
mała mysz żywa
nic nie przyniosły
29.06
6.00 – 12.00
1700 – 22.00
mały żywy szczur
nic nie przyniosły

Analizując tabelę można zauważyć, że koty przyniosły następujące ofiary:
·      ptaki: wróbel (żywy), gołąb (nieżywy-potrącony), mała sroka (żywa), młody gołąb (nieżywy), wróbel (nieżywy), gołąb mały (żywy), mały szpak (żywy);
·      gryzonie: mysz (żywa), mysz (nieżywa), mysz (nieżywa), mysz (nieżywa), mała mysz (nieżywa), mała mysz (nieżywa), mała mysz (żywa), mały szczur (żywy)

W sumie przyniosły 7 ptaków (dwa wróble, trzy gołębie, jedną srokę i szpaka) oraz 8 gryzoni (siedem myszy i jeden mały szczur).
Na 21 wyjść 12 razy koty wróciły z trofeum, w ogólnej liczbie 15 ofiar, z czego 7 było żywych, 8 martwych, w tym jeden najprawdopodobniej potrącony przez samochód gołąb.
Ogólnie można uznać, że prawie połowę ofiar kotek stanowiły ptaki. To znacznie więcej niżby wynikało z cytowanych we wstępie źródeł.

Nie udało mi się uzyskać informacji na temat obecności ptaków w mieście Katowice, ani wpływu kotów na liczebność takich gatunków jak: gołębie, wróble, kosy i inne. Na stronie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach znajdują się artykuły odnoszące się między innymi do jerzyków i ochrony ich miejsc lęgowych podczas prac budowlanych. Nie ma tam wzmianki o kotach.

2. Wyniki sondy przeprowadzonej w Internecie
W związku z tym, że dwie kotki wychodzące nie stanowią szerokiego materiału badawczego postanowiłam poprosić o pomoc internautów odwiedzających koci blog prowadzony przeze mnie (kociki-abigail.blogspot.com). Większość osób albo posiada jednak koty niewychodzące, albo koty wychodzące i polujące nocą, bądź nie przynoszące zdobyczy do domu. Poniżej przedstawiam kilka wypowiedzi:
Nasz kot jak najbardziej wychodzi i zabija co mu wejdzie w łapy (…) ale absolutnie nie panujemy w domu nad tym gdzie i kogo "załatwi", bo gdy wraca udaje niewiniątko (…)”.
U mnie (…) wychodzących kotów aż pięć i zdarza mi się w ogrodzie znaleźć jakieś ofiary ich polowań. Najczęściej są to niewielkie ptaszki typu wróbelki lub sikorki, zdarzają sie też myszy. Czasem całe, a czasem we fragmentach, ale to chyba zależy od czasu jaki od zamordowania do znalezienia upłynął. Na szczęście zwłoki te pozostawiane są w ogrodzie i koty nie przynoszą ich do domu. Raz tylko na schodach pod drzwiami znalazłam kreta, bardzo dorodnego i w ogóle nie zmasakrowanego. Wyglądał jakby spał.
No i nieraz któryś z kotów tak intensywnie śmierdzi rybą, że z pewnością odławia rybki z wodnych oczek w ogrodach sąsiadów. Nasze dwie rybki cały czas są nietknięte.
(…) moje kocury zdecydowanie preferują ptaki: Łini gołębie, a Gustaw jest bardziej wybredny...
Nie chciałam by Boguśka postrzegano jako naczelnego killera Psiakotów dlatego uśredniłam liczę upolowanych ofiar do 5 szt (w ciągu dwóch tygodni), choć jestem przekonana, że nie ma dnia by czegoś nie upolował. :( Kastraty tak mają, że zamiast za kotkami biegają za ptaszkami. Przynajmniej moje wszystkie trzy kocury tak czynią, kotka sterylka zresztą też zwierzyną łowną nie pogardzi.

Wyniki przeprowadzonej sondy przedstawiono na rys.1. W badaniu chodziło o udzielenie odpowiedzi dotyczących przedziału dwóch tygodni. Spośród osób, które udzieliły odpowiedzi koty wychodzące posiada ponad 50%, w tym wychodzące w ograniczonej przestrzeni (np. ogród) ok. 20%.

a)b) 
c) 
d)e) 
Rys.1. Wyniki sondy

Na wykresie 1a) przedstawiono procentowy udział kocurów niewykastrowanych, kastratów, kotek niewysterylizowanych i kotek po sterylizacji spośród zwierząt posiadanych przez uczestników ankiety. W sumie było to 31 kotów, w tym koty niewykastrowane/ niewysterylizowane to 2, pozostałe koty były wysterylizowane (wykastrowane) (Rys.1.a). Ponad 75% kotów mieszka w mieście (52%) lub na przedmieściach miasta (24%) (Rys.1.b).
Ponad 85% kotów upolowało coś w ciągu dwóch tygodni, jednak 62% zdobyczy stanowiły owady (Rys.1.c). Biorąc pod uwagę, że analizowaną grupę kotów stanowiły tylko w połowie zwierzęta wychodzące taki wynik wydaje się być naturalny. Pozostałe koty upolowały prawie tyle samo gryzoni co ptaków i tylko 7% gadów lub płazów (przeważnie żab).
Spośród kotów, których liczba ofiar mieściła się w przedziale od 1 do 5 znów prawie połowa upolowała owady, a reszta po równo tyle samo gryzoni co ptaków (Rys.1.d). Wśród kotów, które przyniosły w ciągu dwóch tygodni więcej niż pięć ofiar znów 65% polowało na owady. Można założyć, że są to koty niewychodzące i wychodzące w ograniczonej przestrzeni. Na ptaki i gryzonie polowało 36% zwierząt: 18% przyniosło ponad 5 ptaków do domu, i tyle samo ponad 5 myszy, szczurów lub innych gryzoni.
Wyniki sondy potwierdzają, że na terenach miejskich ofiarą kotów padają w równej liczbie ptaki i gryzonie. Trudno jednak uznać wyniki tych badań za całkowicie wiarygodne…
W świetle tak dużej liczby kocich ofiar wśród ptaków bardzo interesująca wydaje się wypowiedź, która częściowo zdejmuje z kotów odpowiedzialność:
Trochę obok, ale a propos: dość często znajdowałam w ogrodzie martwe ptaszki i zawsze myślałam, że to sprawka kotów. Niedawno wprost pod nogi spadł mi z drzewa ptaszek z przetrąconą główką. Spojrzałam w górę - na drzewie siedziała sroka. Bardzo wkurzona. Uprzytomniłam sobie, że tak właśnie charakterystycznie przetrącony łepek miała większość znajdowanych ptaszków. Teraz wiem, że moje koty nie dokonują aż tylu zbrodni, jak podejrzewałam.
Nie wiemy, ile z przyniesionych przez koty ofiar zostało upolowanych właśnie przez nie. Z drugiej strony warto zwrócić uwagę, także na wyniki badań naukowców University of Georgia w USA, którzy wskazują, że ok. 49% ofiar upolowanych przez koty jest pozostawiona na miejscu łowów, kolejne 30% zwierzęta zjadają, a do domu przynoszą zaledwie ok. 21% (M. Błoński, 2012).
        

Podsumowanie

Podsumowując przeprowadzone badania i analizy nadal trudno z całą pewnością stwierdzić jaki jest wpływ kotów na populacje ptaków i drobnych ssaków. Przy obwinianiu kotów za zmniejszoną liczebność ptaków na specyficznych terenach (jak wyspy, czy z drugiej strony gęsto zabudowane miasta), należy być ostrożnym. Równowaga ekologiczna jest stanem zmiennym i zależnym od różnorodnych czynników, wśród których kot jest tylko jednym z wielu. Wydaje się, że różnorodność kocich ofiar sprawia, że skutki istnienia kotów na danym terenie są zarówno ujemne (zmniejszenie liczebności ptaków), jak i dodatnie (zmniejszenie liczebności gryzoni) i trudno jednoznacznie stwierdzić, które przeważają. Oddziaływanie kotów, skutki ich polowań mogą być odczuwane dopiero w kilku następnych ptasich (czy mysich) pokoleniach, w tym czasie mogą zadziałać dodatkowe elementy, jak choćby zmiany w infrastrukturze, zabudowie, zwiększenie się terenów zielonych lub ich ubytek, wpływ innych gatunków itd. Zrzucanie na koty wyłącznej odpowiedzialności za liczebności ptaków wydaje mi się nadużyciem.



Literatura

1.    P. Naville, Wiedza o zachowaniu się kotów, COPAE Polska Andrzej Kłosiński, 2013
2.    M. Błoński, Miejski kot - poważne zagrożenie dla ptaków, Kopanie wiedzy.pl, 2013 http://kopalniawiedzy.pl/kot-ptak-drapieznik-ofiara,17317
3.    L. Keslinka-Nawrot, Drapieżny kot domowy, Edu Science, 2013 http://www.eduscience.pl/artyku%C5%82y/drapie%C5%BCny-kot-domowy
4.    M. Błoński, Koty zabijają więcej zwierząt niż sądzono, 2012, http://kopalniawiedzy.pl/kot-zwierze-ofiara-polowanie,16391



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Kot z Orłowej

Skrócona historia Kota z Gór (kliknij, aby powiększyć):
Jeśli chcesz i możesz pomóc innym kotom :)
Stowarzyszenie Humanitarno – Ekologiczne
„Dla Braci Mniejszych” Bielsko-Biała,
nr konta: MultiBank - 46 1140 2017 0000 4202 1012 0220
www: http://www.braciamniejsi.com.pl/
fb: https://www.facebook.com/dlabracimniejszych

Rozliczenia
U Portiera:
Pomóżmy kotu z Orłowej (8.05.2015)
Kot z Orłowej nowe wieści (14.05.2015)
Kot z Orłowej po raz trzeci (15.05.2015)

Posty na temat:
1. Kot z Orłowej (15.05.2015)
2. Akcja Orłowik (16.05.2015)
3. Misio-Orłowik w lecznicy (16.05.2015)
4. Orłowik - nowe wieści (18.05.2015)
5. Przytulacz (19.05.2015)
6. Banery, teksty i wieści (20.05.2015)
7. Szukamy domu dla Orłowika (22.05.2015)
8. Orłowik (23.05.2015)
9. Za i przeciw (24.05.2015)
10. Orłowik w DT (28.05.2015)
11. Rysio Orłowik (31.05.2015)
12. Orłowik - garść informacji (10.06.2015)
13. Dwa tygodnie w DT (11.06.2015)
14. Sesja zdjęciowa Rysia ;) (12.06.2015)
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Scrapki 2014

Scrapkowa zabawa 3   Scrapkowa zabawa 3   Scrapkowa zabawa 3   Scrapkowa zabawa 3   Scrapkowa zabawa 3   Scrapkowa zabawa 3  

Scrapki 2013

Choineczki 2012 :)