Kurs COAPE - 2, pyt.2.
Temat:
Przedstaw jak jedno społeczeństwo lub kultura postrzega koty domowe, opisz krótko materialne i psychologiczne potrzeby jakie kot zaspokaja w tymże społeczeństwie.
Przedstaw jak jedno społeczeństwo lub kultura postrzega koty domowe, opisz krótko materialne i psychologiczne potrzeby jakie kot zaspokaja w tymże społeczeństwie.
DDWADZIEŚCIA
CZTERY GODZINY Z KOTEM
Wstęp
Tryb życia kotów jest znacząco różny
w zależności od warunków w jakich zwierzę przebywa. Koty dziko żyjące spędzają
aktywnie czas w porze nocnej, koty domowe mieszkające z ludźmi przystosowują
swój tryb życia do trybu życia ich właścicieli. Ale nawet wtedy mają one swój
własny, indywidualny, dobowy rytm.
W moim domu mieszkają dwa koty: Kot
Urwis (6 lat) i Mały Kot Denis (4 lata) oraz troje ludzi: ja, mój mąż K. i syn
M.. Oba koty to koty rasy syberyjskiej pochodzące z różnych hodowli.
Na tryb życia kotów i zwyczaje miał
wpływ pierwszy okres życia, gdy oba koty przebywały we własnych domach. Kot
Urwis mieszkał z psem i innymi kotami, mając do dyspozycji niewiele przestrzeni
(kuchnia połączona z pokojem i przedpokój w mieszkaniu w bloku). Kot Mały
Denis mieszkał w domu jednorodzinnym z wieloma innymi kotami, gdzie pozwalano
mu chodzić po całym domu, a nawet był wyprowadzany do ogrodu.
W naszym domu również na początku
oba kota mieszkały z psem o imieniu Szimi. Szimi zmarła gdy koty miały po 4
(Urwis) i 2 (Mały) lata. Pies prowadził zdecydowanie dzienny tryb życia, zgodny
z dobowym rytmem ludzkich współmieszkańców. Wstawał z ludźmi i szedł spać
wczesnym wieczorem. Przesypiał całą noc. Wydaje się, że koty brały z psa
przykład.
1. Rytm dobowy
kotów
Generalnie dzienny rytm życia kotów
mieszkających z nami jest nadal podobny do tego wprowadzonego przez psa. Mimo
to można zauważyć, że Urwis jest kotem typu „sowa”, lubiącym przesiadywać na
ogrodzie do późnych godzin nocnych i wyspać się rano, natomiast Mały Kot to
„skowronek” - chodzi spać wcześniej, zanim jeszcze ludzie się położą, ale nad
ranem budzi nas jego hałasowanie w kuchni, kopanie w kuwecie, czy bezpośrednie
mruczenie do ucha w sypialni.
Rytm dnia zmienia się w zależności od
pory roku. Oba koty wstają wcześniej wiosną i latem niż zimą. Poniższą
charakterystykę oparłam na aktywności kociej typowej dla maja i czerwca, dla
przypadku, gdy przedpołudnie spędzam w domu (mam więc nienormowany czas pracy i
kilka dni w tygodniu przebywam przed południem w domu lub wracam wcześniej niż
po standardowych 8-u godzinach).
Dobową aktywność kotów można
podzielić na kilka faz dnia (rys.1a i 1b):
1.
Poranek
(od godz. 4 w przypadku Małego i 6 Urwisa do godz. 8), kiedy to koty budzą nas,
domagają się spacerów, jedzą, znów domagają się spacerów, czasem gonią się
i wygłupiają ze sobą;
2.
Przedpołudnie
(godz. 8 do 12,13), kiedy koty śpią;
3.
Aktywność
przedpołudniowa (godz. 12-13) – koty, zwłaszcza Mały Kot, domagają się uwagi,
wyjścia itd.;
4.
Drzemka
(13-15);
5.
Obiad
i aktywność popołudniowa (15-17) – jedzenie, wyjścia na ogród, witanie
powracających domowników;
6.
Drzemka
(17-18:30);
7.
Aktywność
wieczorna (19-21, a w przypadku Urwisa -23) – jedzenie, spacer po ogrodzie,
gonitwy, zabawa z ludźmi (zwłaszcza Mały Kot);
8.
Noc.
Na wykresie 1 przedstawiono
aktywność dobową obu kotów. Poszczególnym rodzajom aktywności przypisano
odpowiednią liczbę punktów w skali od 1 (głęboki sen) do 10 (najwyższa
aktywność poranna i wieczorna). Pełną skalę umieszczono w tabeli 1.
Rys.1.
Dobowa aktywność kotów (na czerwono zaznaczono aktywność typową tylko dla
Małego Kota Denisa, a na niebiesko Kota Urwisa).
Jak można zauważyć na rys. 1 koty mają dwie główne pory aktywności, są to poranek (trwający od 4 (Mały Kot Denis) do 2 (Kot Urwis) godzin) oraz popołudnie i wieczór, gdy poza przerwą na drzemkę koty pozostają aktywne od godz. 15 aż do późnych godzin nocnych. Przesypiają jednak grzecznie prawie całą noc.
Tabela 1. Tabela dziennej aktywności kotów
godz.
rozpocz.
|
Aktywność
|
|||
Kot Urwis
|
Mały Kot Denis
|
|||
pkt.
|
opis
|
pkt.
|
opis
|
|
04:00
|
5
|
aktywność poranna
|
||
06:00
|
10
|
pobudka
|
10
|
pobudka ludzi
|
06:15
|
9
|
ogród
|
9
|
ogród
|
06:45
|
8
|
jedzenie
|
8
|
jedzenie
|
07:00
|
6
|
ogród
|
6
|
ogród
|
07:30
|
7
|
dom, gonitwy, przebywanie z ludźmi
|
7
|
dom, gonitwy, przebywanie z ludźmi
|
08:00
|
4
|
toaleta poranna
|
4
|
toaleta poranna
|
08:15
|
2
|
sen
|
2
|
sen
|
12:00
|
6
|
aktywność - ogród
|
6
|
aktywność - zabawa w domu
|
13:00
|
3
|
drzemka
|
3
|
drzemka
|
15:00
|
10
|
pobudka
|
10
|
pobudka
|
15:15
|
7.5
|
powrót domowników
|
7.5
|
powrót domowników
|
15:30
|
8
|
jedzenie
|
8
|
jedzenie
|
15:45
|
6
|
ogród
|
6
|
ogród
|
16:15
|
7
|
ogród lub dom, gonitwy wzajemne
|
7
|
ogród lub dom i pilnowanie ludzi, gonitwy
|
16:45
|
6.5
|
dojadanie obiadu
|
6.5
|
dojadanie obiadu
|
16:50
|
4
|
toaleta popołudniowa
|
4
|
toaleta popołudniowa
|
17:00
|
3
|
drzemka popołudniowa
|
3
|
drzemka popołudniowa
|
18:00
|
5.5
|
pieszczoty i domaganie się uwagi
|
||
18:30
|
10
|
ogród, zabawa na ogrodzie
|
10
|
ogród, zabawa w domu
|
19:00
|
8
|
jedzenie
|
8
|
jedzenie
|
19:15
|
9
|
ogród
|
9
|
ogród
|
19:30
|
9.5
|
zabawa w domu z ludźmi
|
||
20:00
|
6.5
|
kontrolny powrót do domu, dojadanie
|
6.5
|
obserwacje z okien
|
20:15
|
6
|
ogród
|
||
21:00
|
1
|
sen nocny
|
||
23:00
|
1
|
sen nocny
|
Jak można zauważyć na rys. 1 koty mają dwie główne pory aktywności, są to poranek (trwający od 4 (Mały Kot Denis) do 2 (Kot Urwis) godzin) oraz popołudnie i wieczór, gdy poza przerwą na drzemkę koty pozostają aktywne od godz. 15 aż do późnych godzin nocnych. Przesypiają jednak grzecznie prawie całą noc.
2. Główne
zajęcia
Czas jaki koty spędzają na
poszczególnych czynnościach przedstawiono na rysunku 2. Przy czym wyróżniono
kilka rodzajów aktywności: 1 – sen, 2 – jedzenie, 3 – toaleta, 4 – ogród lub
obserwacja z okna, 5 – kontakt z człowiekiem (zabawa, mizianie się itd.), 6 –
zabawa ze sobą, 7 – inne.
Rys.2.
Wykres kołowy dziennej aktywności kotów:
a)
liczba godzin z uwzględnieniem snu, b) procentowo spośród zajęć poza snem
Koty śpią około 14 godzin (Kot Urwis
13h45²,
a Mały Kot Denis 14h15²). Pozostałą część czasu
spędzają częściowo aktywnie, głównie przebywając na ogrodzie. Nie zawsze jednak
aktywność na ogrodzie to polowanie, bieganie itp. – zdarza się, że koty ucinają
sobie drzemkę. Trudno też jednoznacznie wyodrębnić rodzaj aktywności „koty z
ludźmi”, na wykresach przyjęto, że jest to czas spędzony ewidentnie z człowiekiem,
a więc głównie pieszczoty (Kot Urwis) i zabawa (oba koty), ale na ogrodzie
także koty pozostają w kontakcie z człowiekiem. Zwłaszcza w czasie przebywania
na nim Małego Kota, którego ze względu na ucieczki przez płot, nie można
zostawić samego. Jest to też czas na czesanie, na które poświęcamy dziennie do
45 minut, wykorzystując właśnie wyjścia na ogród.
Również w domu koty uczestniczą we
wszystkim co się dzieje, towarzysząc ludziom przy śniadaniu, przygotowywaniu
obiadu i innych czynnościach. Są bardzo towarzyskie.
Do „koty z ludźmi” należałoby także
zaliczyć wspólne spanie. Kot Urwis często przesypia całą noc leżąc na nogach
lub w nogach ludzi, Kot Mały przychodzi pomruczeć często jeszcze sporo przed
4-ą rano, kiedy to zaczyna się jego dzień.
3. Z punktu
widzenia człowieka
Gdybym miała słownie opisać koci
dzień z punktu widzenia człowieka, wyglądałby on tak:
·
dzwoni
budzik o 6:00, Mały mruczy leżąc mi na piersi (kiedy przyszedł?), Urwis jeszcze
wygrzewa się na kocu na moich nogach;
·
6:15
budzik dzwoni po raz drugi, Urwis wstaje i miauczy, Mały Kot przymila się do
drugiej dłoni i nadal mruczy;
·
wstaje
duży człowiek (mój mąż, K.), schodzi na dół, Mały za nim zbiega, mruczy,
pomiaukuje i gryzie człowieka w łydki; Urwis w tym czasie zwykle budzi mniejszego
człowieka (mojego syna, M.);
·
schodzę
na dół, zanim K. wpadnie w prawdziwą złość, mając już dość podrgyzań;
·
ze
mną zbiega Urwis, więc wypuszczam koty przed dom;
·
szybko
ubieram się, robię herbatę i wychodzę do kotów, zanim Mały nie szmyrgnie gdzieś
przez płot, co robi rzadko, ale jednak; w czasie gdy koty są przed domem zwykle
przychodzi Filip, „nasz” trzeci kot, który ma u nas stołówkę i odrobaczania;
·
spędzamy
przed domem kilka minut, w zależności od temperatury i tempa w jakim wypijam
herbatę, a koty załatwiają swoje potrzeby;
·
wracamy
do domu i znów w zależności od pogody i innych okoliczności, albo wychodzimy od
razu na ogród, albo koty dostają jeść i dopiero wychodzimy na ogród; w między
czasie, zwykle udaje mi się zrobić śniadanie do szkoły synowi i samej coś
zjeść;
·
wracamy
do domu, ja siadam do pracy lub wychodzę do niej, a koty idą spać;
·
pracuję
do 12, w tym czasie, nawet gdyby coś się działo, typu listonosz, czy
niespodziewany gość, kociska śpią; jeśli jestem w domu, koło 12 Mały się budzi
i zaczyna marudzić, muszę przerwać pracę i zająć się nim, zwykle
wychodzimy na ogród;
·
po
przerwie wracam do pracy, albo zaczynam przygotowywać obiad, a koty zajmują się
sobą;
·
jeśli
byłam poza domem wracam ok. 15 lub wraca K. i koty dostają obiad;
·
po
południu zwykle koty wychodzą na ogród, domagają się uwagi i zabawiania,
przytulają się i w różnych inny sposób sygnalizują, że są;
·
wieczorem
obowiązkowy spacer po ogrodzie, często też wychodzimy z kotami na smyczy, jest
to jednak trudne, gdyż potrzeba dwóch osób, koty bardzo płaczą, gdy się je
zostawia i zabiera tylko tego drugiego;
·
Urwis
spędza znacznie więcej czasu na ogrodzie, gdyż nie musi być pilnowany – nie
ucieka, Mały niestety tak, a więc na ogrodzie jest tyle ile możemy z nim być,
czasem jest to 15 minut, a czasem ponad godzina;
·
wieczorem
znów koty jedzą, a zmęczone idą spać.
W międzyczasie wyprawiają gonitwy ze
sobą i bijatyki. Najczęściej podczas popołudniowej lub porannej aktywności.
Nie napisałam o tym, ale koty
załatwiają też swoje potrzeby. Urwis prawie wszystkie na zewnątrz – ma przed
domem i na ogrodzie wydzielone miejsca, z piaskiem – służą mu za kuwety.
Regularnie trzeba je zresztą sprzątać, jak tę w domu. Mały Kot na zewnątrz
wyłącznie sika. Załatwia się w korze, w ziemi, zupełnie ignoruje piaskowe „kuwety“
Urwisa. W domu ma też kuwetę i z niej korzysta najczęściej.
Podsumowanie
Koty mają dość urozmaicony tryb
życia. Mieszkanie w domu jednorodzinnym z wyjściem na ogród daje im duże
szanse na bycie aktywnymi. Dodatkowo tryb pracy domowników, a zwłaszcza autorki
niniejszego omówienia, powoduje, że mogą pozwolić sobie na aktywność także w
godzinach przedpołudniowych i wczesnych popołudniowych, kiedy większość kotów
domowych czeka na powrót swoich ludzi z pracy. Ponad połowę dnia koty spędzają na
spaniu, ale kontakt z ludźmi zabawa z ludźmi i ze sobą nawzajem, a także pobyt
na ogrodzie, często połączony z polowaniem na owady i ptaki sprawia, że jest to
prawie 40% czasu. Pozostałe 10% zajmuje kotom jedzenie i toaleta.
Temat powinien być inny do tej pracy, bo ten już był na początku. ;)
OdpowiedzUsuń